بررسی رابطه تورم و کسری بودجه دولت در ایران: یک تحلیل نظری و تجربی

در اقتصاد همواره نمی توان بین تورم و کسری بودجه رابطه ای بی ابهام برقرار کرد، زیرا کسری بودجه گرچه به تورم می انجامد، اما می تواند با پیامدهای تورمی، همراه نباشد. به شرط وجود سه عامل مهم، کسری بودجه به تورم منجر می شود. این عوامل عبارتند از: علت ایجاد یا ریشه کسری بوجه، شرایط اقتصاد کلان و چگونگی تأمین مالی کسری بودجه سومین عامل اهمیت بیشتری دارد. اگر افزایش کسری بودجه دولت به دلیل افزایش مخارج جاری (مصرف) آن باشد و این امر در شرایطی روی دهد که تولید ملی تغییر نکرده و کسری نیز از طریق سیستم بانکی تأمین شده باشد، در این حالت، با اطمینان می توان گفت کسری بودجه باعث ایجاد تورم شده است. نتایج تحلیل نظری و تجربی این مقایسه با توجه به اطلاعات آماری سال های 1370- 1358 در اقتصاد ایران، حاکی از این است که کسری بودجه دولت در تشدید تورم نقش مهمی داشته است. بنابراین سیاستهای اقتصادی برای کنترل تورم، باید در جهت کاهش واقعی کسری بودجه گام بردارد. در این مقاله، پس از مقدمه و عناوین مربوط به آن، ابتدا با توجه به اطلاعات آماری موجود، وضعیت بودجه دولت و ارتباط آن با عملکرد اقتصاد کلان در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی تجزیه و تحلیل می شود. سپس با استفاده از تحلیل نظری و تجربی ارتباط کسری بودجه و تورم بررسی می گردد.